تحلیل الگو¬های استقراری عصر مفرغ میانی و جدید دشت سَرفیروزآباد در جنوب کرمانشاه، غرب زاگرس مرکزی

سیمای باستان­شناسی غرب ایران بیانگر تحولات مهم فرهنگی ـ اجتماعی در طول ادوار مختلف پیش از تاریخ است. این منطقه که رشته­کوه­های زاگرس مرکزی بخش عمدة آن را دربر گرفته است، از اوایل قرن بیستم مورد­ توجه بسیاری از باستان­شناسان قرار گرفته و بررسی و کاوش­های متعددی در آن به انجام رسیده است. در این­ میان دشت­ سرفیروزآباد که در جنوب استان کرمانشاه قرار دارد، به­رغم قابلیت­های زیستـ بوم شناختی به جز در بازدید­های گذرا مورد مطالعه قرار نگرفته است. به همین منظور این دشت در سال 1388 توسط هیئتی از دانشگاه تهران، مورد بررسی پیمایشی فشرده قرار گرفت(1). این بررسی نتایج پرباری را دربر داشت و اطلاعات فراوانی به دانش اندک ما از وضعیت گذشتة منطقه افزود. براساس مطالعات انجام شده آشکار شد که 24 محوطه در دورۀ مفرغ میانی و جدید (فرهنگ گودین 3) دارای ساکنینی بوده است. پراکنش محوطه­ها و الگو­های استقراری این دشت، در طی این دوره وابستگی به منابع زیست محیطی به­ویژه منابع آب را نشان می­دهد. از دیگر عواملی که احتمال می­رود در شکل­گیری استقرار­های دشت سرفیروزآباد کرمانشاه مؤثر بوده باشد، مسائل فرهنگی ـ سیاسی است که بیشتر از ادوار قبل در شکل­گیری این محوطه­ها تأثیر داشته است. در این مقاله به این جنبه­ها در ارتباط با الگو­های استقراری این دشت پرداخته شده است.